[„Prawda”, 18 kwietnia 1952 r.]

Przed dziesięciu laty powstała Polska Partia Robotnicza, jako awangarda bojowa polskiej klasy robotniczej, która stanęła na czele walki narodowo-wyzwoleńczej przeciwko hitlerowskiemu najazdowi. Wyrosła w ciężkiej i krwawej walce z tyranią hitlerowską Polska Partia Robotnicza stała się wkrótce jedyną rzeczywistą przewodniczką polskich mas pracujących w najcięższym dla narodu okresie niewoli, kiedy rozwścieczony wróg postawił przed sobą zadanie całkowitej zagłady Polski, starcia jej z mapy Europy.

Im cięższe niepowodzenia spotykały hitlerowców na frontach w ZSRR — tym okrutniej rozprawiały się bandy gestapowców z bezbronną ludnością na podbitych terenach, z jeńcami wojennymi, z więźniami obozów koncentracyjnych — podobnie jak to czynią dziś imperialistyczni zbrodniarze amerykańscy wobec ludności i jeńców w Korei.

Polska Partia Robotnicza była jedyną siłą wzywającą do czynnego oporu wobec okupanta w łącznym wysiłku z narodem radzieckim, który prowadził bohaterską walkę nie tylko o wolność swojej ojczyzny, ale i o wyzwolenie innych narodów z niewoli faszystowskiej. Polska Partia Robotnicza organizowała partyzanckie oddziały zbrojne na tyłach wroga, przeciwstawiając się nikczemnej i podstępnej polityce emigracyjnego „rządu” polskiego i popierających go partii burżuazyjnych w kraju. Polscy wodzireje faszystowscy realizowali w Polsce w czasie drugiej wojny światowej politykę wyczekiwania, licząc na „wykrwawienie się dwóch wrogów”, to jest taką samą politykę, jaką faktycznie realizowali angielsko-amerykańscy imperialiści. Istotną treścią tej polityki był bezgraniczny lęk przed rewolucyjnymi dążeniami własnej klasy robotniczej i dzika nienawiść klasowa do jedynego wówczas w świecie państwa socjalistycznego — nienawiść do ZSRR.

Dziś amerykańsko-angielscy politykierzy dążą jak najintensywniej do zorganizowania nowej agresji przeciwko wolnym narodom obozu demokracji i socjalizmu, odbudowują w swych agresywnych celach, wbrew interesom wszystkich narodów i wbrew interesom narodu niemieckiego, neohitlerowski Wehrmacht.

Klasowa nienawiść burżuazji polskiej, jej tępota, ograniczoność i sprzedajność były zręcznie wykorzystywane przez Hitlera, który bez skrupułów wyprowadził w pole tych politykierów, gdy stali się bezużyteczni. Nie inaczej też postąpią w stosunku do swych nędznych sługusów również obecni amerykańscy protektorzy zdrajców narodu polskiego. Nie przeszkadza to nikczemnym rozbitkom polskiej burżuazji wysługiwać się za nędzne ochłapy imperialistycznym wywiadom. Stanowią oni najbezwstydniejszą bodaj część kadry agentów, szpiegów i dywersantów biorących udział w akcji dywersyjnej imperialistów przeciwko wolnym narodom obozu socjalistycznego. Właśnie na dywersyjną działalność tych wrogów wolnych narodów Kongres Stanów Zjednoczonych nie krępował się uchwalić jawnie 100 milionów dolarów, depcąc zwyczajem drapieżców i kolonizatorów elementarne normy i zwyczaje prawa międzynarodowego.

W świetle dzisiejszej postawy rozbitków polskiej burżuazji Łatwiej jest ocenić ówczesną jej lokajską rolę wobec okupanta hitlerowskiego, jej wrogość wobec bohaterskich zmagań armii radzieckich, jak również obojętność wobec cierpień własnego narodu w okresie okupacji niemiecko-faszystowskiej. Nie trudno też zrozumieć, dlaczego Polska Partia Robotnicza, działając w warunkach potwornego terroru, zdobyła uznanie i poparcie polskich mas pracujących, stała się najgroźniejszym przeciwnikiem burżuazji i postrachem dla okupanta hitlerowskiego. Polskie masy pracujące, natchnione bojowymi czynami Polskiej Partii Robotniczej — wyczuły w niej instynktem klasowym jedynego rzeczywistego przywódcę w walce o swe wyzwolenie narodowe i społeczne. W tej walce polska klasa robotnicza, która od wielu lat, przez cały okres międzywojenny z podziwem i gorącą sympatią śledziła ogromne osiągnięcia budownictwa socjalistycznego w ZSRR, właśnie w okresie wojny i okupacji, w okresie straszliwej niewoli i cierpień spoglądała ku ZSRR z nadzieją i wiarą.

Bojowa droga PPR jest jeszcze jednym potwierdzeniem słuszności oraz międzynarodowego znaczenia nauk Lenina i Stalina o zdobyciu przez proletariat i jego partię hegemonii i kierownictwa w walce mas ludowych.

***

Padło pod kulami lub zamęczonych zostało w katowniach faszystowskich najeźdźców niemało czołowych przywódców PPR. Ale partia pozostała i nie udało się ani gestapowskim siepaczom, ani też godzącym w nią zdradziecko skrytobójcom z obozu polskiej burżuazji zepchnąć jej choćby na chwilę z pola walki.

Był jednakże okres szczególnie niebezpieczny w życiu partii — w pierwszej połowie 1944 roku — kiedy jej ideologię i linię polityczną usiłowały wypaczyć elementy oportunistyczne, które przedostały się do szeregów kierowniczego aktywu partii.

Zwycięskie armie radzieckie zbliżały się już w tym okresie ku ziemiom polskim. Zdradziecka postawa partii burżuazyjnych, których przywódcy usiłowali hamować w miarę swych sił walkę narodowo-wyzwoleńczą ludu polskiego, stawała się coraz bardziej widoczna dla szerokich mas. Tym silniej więc wiązały one swe nadzieje z hasłami i wskazaniami PPR oraz z wyłonioną dzięki inicjatywie partii Krajową Radą Narodową — podziemną reprezentacją polityczną narodu polskiego. W skład Krajowej Rady Narodowej weszły również grupy polityczne ustosunkowane opozycyjnie do starych partii burżuazyjnych.

Stare partie burżuazyjne za głównego swego wroga uważały w tym okresie nie okupanta, lecz PPR i Krajową Radę Narodową. PPR demaskowała bezlitośnie zdradę obozu polskiej burżuazji, który w śmiertelnej trwodze, aby polski lud pracujący nie wyrwał mu z rąk władzy w chwili wyzwolenia — nie wahał się rozpętywać walki bratobójczej, organizując zarówno samodzielnie, jak i wespół z gestapo napady na oddziały partyzanckie Armii Ludowej, wydając w ręce gestapo listy działaczy PPR, tworząc specjalne organizacje zbójeckie w rodzaju osądzonego niedawno przez sąd polski „Startu”.

I oto w tym właśnie okresie oportunistyczna grupa Gomułki wysunęła tezę, że Krajowa Rada Narodowa nie zdoła przyciągnąć do siebie stronnictw burżuazyjnych. Bez tych stronnictw zaś — według Gomułki i jego grupy — nie podobna było jakoby stworzyć frontu narodowego, zdobycie zaś władzy przez masy pracujące uważali oni za nierealne. Skoro więc sprawa tak się przedstawia — twierdzili gomułkowcy — to czy nie lepiej wyrzec się Krajowej Rady Narodowej i spróbować włączyć się niepostrzeżenie do ogólnego frontu partii burżuazyjnych, reprezentowanych przez tzw. Radę Jedności Narodowej, której cała działalność wyrażała się w sianiu nienawiści nie przeciwko hitlerowskim najeźdźcom, lecz przeciwko ZSRR i Polskiej Partii Robotniczej. Ta tchórzliwa i kapitulancka postawa grupy Gomułki spotkała się ze zdecydowanym potępieniem większości kierownictwa partyjnego. Z taką samą odprawą ze strony całej partii spotkała się druga wroga próba Gomułki, podjęta przez niego później, w 1948 r., gdy zdemaskowana została titowska klika jako agentura imperialistyczna w Jugosławii. Gomułka usiłował posiać w partii opozycyjno-nacjonalistyczne wahania, co spowodowało usunięcie gomułkowców z kierownictwa partii i zdemaskowanie do końca ich rzeczywistej roli.

Wysuwając w okresie wojny hasło frontu narodowego w walce z okupantem hitlerowskim — Polska Partia Robotnicza bynajmniej nie stawiała przed sobą zadania przyciągnięcia do tego frontu wszystkich partii burżuazyjnych, które nie tylko unikały walki z najeźdźcą hitlerowskim, ale zajmowały wobec tej walki dwulicową i obłudną postawę. Kierownictwa tych partii nie chciały i nie były zdolne do walki o wyzwolenie narodowe, gdyż bały się ludu i jego zwycięstwa bardziej niż okupanta.

Szczytem marzeń sprzedajnych klik burżuazyjnych było wprzęgnięcie Polski do rydwanu imperializmu amerykańskiego i angielskiego i gorliwe wysługiwanie się bankierom amerykańskim w eksploatowaniu przez nich polskich bogactw narodowych, polskiej klasy robotniczej.

W tych warunkach tylko polska klasa robotnicza i jej partia mogły stać się niezawodnym ośrodkiem i hegemonem walki o narodowe i społeczne wyzwolenie Polski.

Grupa prawicowych oportunistów nie wierzyła w siły klasy robotniczej, w jej zdolność poprowadzenia za sobą podstawowych mas chłopstwa, pracującej inteligencji i drobnomieszczaństwa; przeceniała wpływy partii burżuazyjnych, traciła z oczu właściwą rewolucyjną perspektywę dalszego rozwoju walki klasowej. Dlatego też próbowała wypaczyć linię bojową partii i skapitulować przed burżuazją. Nic dziwnego, że w warunkach tak zaostrzonej walki klasowej grupa prawicowo-nacjonalistyczna Gomułki—Spychalskiego stawała się narzędziem wrogiej dywersji, kanałem penetracji agentur imperialistycznych, jak o tym świadczą niezbicie procesy Tatara i innych agentów imperialistycznych. Partia odparła i rozgromiła tę wrogą robotę dzięki temu, że jej aktyw kierował się wskazaniami rewolucyjnej nauki marksizmu-leninizmu, że hartując się w bojach czerpała z doświadczeń bohaterskiej walki partii bolszewików przeciwko wszelkim wrogom narodu.

Partia, opierając się na klasie robotniczej, szukała i znajdowała sojuszników w tych patriotycznych warstwach chłopstwa, inteligencji i drobnomieszczaństwa, które chciały uczestniczyć jak najaktywniej w walce o wyzwolenie kraju i widziały w ZSRR najpotężniejszego sprzymierzeńca oraz siłę zdolną pokonać potęgę militarną hitleryzmu. Partia dała odpór wahaniom i podszeptom oportunistycznym, ponieważ jej aktyw przyswoił sobie zasadnicze wytyczne nauk towarzysza Stalina o konieczności bezlitosnej walki z oportunizmem.

***

Polska klasa robotnicza głęboko czci i ceni postępowe tradycje i idee wyzwoleńcze, w imię których walka i losy polskiego narodu splatały się w ciągu dziesiątków lat z wydarzeniami rewolucyjnymi na szerokiej arenie międzynarodowej, a w szczególności z walką postępowych i rewolucyjnych sił w Rosji.

Dziesięciolecie Polskiej Partii Robotniczej zbiegło się z okresem dyskusji ogólnonarodowej nad projektem Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jest to jeden z najdonioślejszych momentów w życiu narodu polskiego. Znajduje to wyraz w przebiegu tej dyskusji, w ogromnym poruszeniu, jakie wzbudziła ona w polskich masach pracujących. Setki tysięcy listów, wypowiedzi, uwag robotników, chłopów, inteligentów, kobiet, młodzieży — oto wspaniały plon tej rzeczywiście ogólnonarodowej dyskusji. Masy pracujące nie tylko wypowiadają swą opinię słowami, ale i czynami produkcyjnymi: wzmożeniem wysiłku nad wykonaniem Planu Sześcioletniego — planu budowy fundamentów socjalizmu w Polsce.

Konstytucja jest widocznym dla polskich mas pracujących uwieńczeniem ich walk, które toczyły się w ciągu minionego dziesięciolecia pod przewodem klasy robotniczej, pod kierownictwem jej partii. Konstytucja jest bilansem wielkich osiągnięć i przeobrażeń rewolucyjnych, które stały się punktem zwrotnym w historii narodu polskiego i otwarły przed nim nie znane nigdy przedtem perspektywy rozwoju.

We wstępie do projektu Konstytucji czytamy:

„Historyczne zwycięstwo Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich nad faszyzmem wyzwoliło ziemie polskie, umożliwiło polskiemu ludowi pracującemu zdobycie władzy i stworzyło warunki narodowego odrodzenia Polski w nowych, sprawiedliwych granicach.. W wyniku rewolucyjnych walk i przemian obalona została władza kapitalistów i obszarników, utrwaliło się państwo demokracji ludowej, kształtuje się i umacnia nowy ustrój społeczny, odpowiadający interesom i dążeniom najszerszych mas ludowych…”

W art. 3 projektu Konstytucji jasno i wyraźnie określone zostały rola i zadania państwa demokracji ludowej w Polsce i jego funkcje. Funkcje te są analogiczne do funkcji państwa dyktatury proletariatu w ZSRR w pierwszym okresie jego rozwoju, przed likwidacją antagonistycznych klas. Obecny ustrój społeczno-ekonomiczny w Polsce jest ustrojem przejściowym od kapitalizmu do socjalizmu.

W powyższych słowach projektu Konstytucji zawarty jest krótki, ale jakże wymowny bilans rewolucyjnych przeobrażeń od wyzwolenia narodu z najcięższej niewoli faszystowskiej do nowego ustroju społecznego, o który walczyły przez dziesiątki lat masy ludowe.

Przez dwadzieścia z górą lat istniało — między pierwszą a drugą wojną światową — burżuazyjne państwo polskie, którym rządzili kapitaliści i obszarnicy. Państwo to powstało dzięki rozbiciu carskiego systemu ucisku przez Wielką Październikową Rewolucję Socjalistyczną, powstało dzięki zwycięstwu ludu rosyjskiego, ale natychmiast stało się bazą wrogich sił imperialistycznych przeciwko temu ludowi. Był to gorzki okres rozczarowań, nędzy i niedoli dla polskich mas pracujących, okres brutalnego i bezwzględnego ucisku ludności ukraińskiej i białoruskiej, która dostała się pod władzę polskiego państwa burżuazyjno-obszarniczego, był to okres ograbiania Polski przez imperialistyczne kartele i trusty. Państwo to nie przysporzyło sił narodowi, na odwrót — w ciągu tych dwudziestu lat nie polepszały się, lecz pogarszały wciąż warunki bytu mas pracujących, na które spadał coraz ostrzej bicz zgniłego reżymu reakcyjnego. Aż przyszła katastrofa nowej wojny i napaść hitlerowska, której polskie rządy kapitalistyczno-obszarnicze całą swoją polityką torowały drogę.

Taki był wynik, taki był ponury bilans rządów burżuazyjnych dla narodu polskiego. Lecz polskie masy pracujące, z komunistami na czele, walczyły nieustannie z faszystowską dyktaturą, hartowały się w tej walce i gromadziły doświadczenie, które pomogło im zrozumieć do końca, że rządy burżuazji i obszarnictwa — prowadzą niechybnie do nędzy i katastrofy narodowej.

W tym samym zaś czasie — miedzy pierwszą a drugą wojną światową — istniało, walczyło i potężniało z roku na rok pierwsze w świecie państwo robotników i chłopów. Kraj Rad nie tylko odparł interwencję państw imperialistycznych, zdławił kontrrewolucję, zdruzgotał raz na zawsze tyranię, lecz również stworzył nowe warunki braterskiego współżycia narodów.

Władza radziecka zniosła wszelkie formy ucisku i wyzysku człowieka przez człowieka, zlikwidowała klasy wyzyskujące, wyzwalając potężne siły twórcze narodu, zmieniła od podstaw bazę gospodarczą zacofanego przedtem kraju, oparła całą jego ekonomikę na zasadach gospodarki planowej, na przodującej technice, stworzyła wykwalifikowane i przodujące kulturalnie kadry, przekształciła masy pracujące w świadomych, twórczych budowniczych nowego życia. To jedyne w świecie państwo socjalistyczne zdołało w ciągu krótkiego czasu stworzyć siły, które zdruzgotały największą w historii świata militarną machinę imperialistycznych agresorów faszystowskich, uwolniło z niewoli hitlerowskiej szereg narodów i dziś stoi na przodujących pozycjach w walce o pokój, przeciwko knowaniom imperialistycznych agresorów — w walce, którą popiera olbrzymia większość ludzi na całym świecie.

Taki jest krótki — ale porywający swą treścią — bilans zwycięstw nowego, socjalistycznego państwa, którego przykład przenika dziś myśli i serca milionów ludzi pracy zarówno w Polsce, jak i we wszystkich krajach.

W walce o zbudowanie nowego życia Polska Zjednoczona Partia Robotnicza czerpała i czerpie siły i naukę z tej niewyczerpanej skarbnicy zwycięskich doświadczeń w budownictwie socjalizmu. Polska klasa robotnicza analizuje dziś drogę swych walk w ciągu minionego dziesięciolecia pod kierownictwem partii, która doprowadziła do zjednoczenia rozbitego w ciągu dziesiątków lat ruchu robotniczego, stworzyła na podstawie marksizmu-leninizmu jednolitą partię robotniczą i zdobyła zaufanie mas pracujących.

W ciągu tych niewielu lat pod kierownictwem partii polskiego proletariatu w Polsce zbudowane zostało państwo demokracji ludowej, zlikwidowane zostały pozycje kapitalistyczne nie tylko w wielkim i średnim przemyśle, ale i w przeważającej części drobnego przemysłu oraz w handlu. Równocześnie uczyniony został wielki krok naprzód w likwidacji dawnego zacofania gospodarczego, w technicznej rekonstrukcji przemysłu, w socjalistycznym uprzemysłowieniu kraju.

Klasa robotnicza Polski rośnie w zdumiewająco szybkim tempie i liczy obecnie 5 i pół miliona osób, podczas gdy w końcu roku 1945 liczyła poniżej 2 milionów.

Klasa robotnicza przeciągnęła na swoją stronę olbrzymią większość chłopstwa pracującego, izolując coraz bardziej kułaków, konsekwentnie realizując politykę ograniczania i wypierania kułactwa. Coraz głębiej przenikają w masy chłopski« formy i metody gospodarki zespołowej.

Tworzy się nowa inteligencja, wyrosła z klasy robotniczej, z synów i córek robotniczych i chłopskich, a równocześnie pogłębia się zbliżenie starej inteligencji twórczej i technicznej do klasy robotniczej.

Coraz szerzej rozwija partia wśród aktywu partyjnego i wśród mas pracujących swą pracę ideologiczną, propagandową i masowo-polityczną. Wśród setek tysięcy i milionów ludzi, zwłaszcza spośród młodzieży robotniczej i chłopskiej, spośród inteligencji, wzrosło niezmiernie zainteresowanie dla książek, czasopism, odczytów i wykładów, które otwierają im bezcenne zdobycze wielkiej nauki marksistowsko-leninowskiej. Świadczą o tym rosnące nakłady książek, które w zakresie literatury marksistowsko-leninowskiej osiągnęły od powstania Polski Ludowej do końca roku ubiegłego 21 200 tysięcy egzemplarzy, w tym dzieła Lenina i Stalina przeszło 14 milionów egzemplarzy.

Wszystkie wyższe uczelnie, których liczba jest dziś trzykrotnie wyższa niż przed wojną, wprowadziły od roku katedry marksizmu-leninizmu w oparciu o kadry wykładowców szkolone przez Instytut Kształcenia Kadr Naukowych przy KC PZPR oraz przez centralne szkoły partyjne. Wszystkie organizacje partyjne prowadzą akcję masowego szkolenia członków partii w dziedzinie historii WKP(b) oraz polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego.

Wśród badaczy naukowych, pisarzy i artystów występuje coraz wyraźniej zwrot w kierunku ścisłego powiązania ich działalności z walką mas pracujących o realizację i o przekroczenie Planu Sześcioletniego, z zagadnieniami budownictwa nowego życia, w kierunku przepojenia zasadami marksizmu-leninizmu postawy naszych działaczy i twórców w dziedzinie nauki i sztuki.

***

PZPR ma niemałe sukcesy, ale zagrażałoby jej największe niebezpieczeństwo, gdyby na skutek swych osiągnięć wpadła w stan samozadowolenia, gdyby w jej szeregach zapanowało samouspokojenie.

Walka klasowa bynajmniej nie słabnie, przeciwnie — zaostrza się. Wywiady imperialistyczne nasyłają agentów, szpiegów i dywersantów dla prowadzenia antypolskiej działalności. Wzmaga się również wroga, prowokacyjna propaganda przeciwko naszemu krajowi.

W tych warunkach staje się pilnym nakazem wszechstronne wzmożenie czujności rewolucyjnej, zdecydowane usprawnienie całej partyjno-organizacyjnej i masowej pracy politycznej, doskonalenie metod partyjnego kierownictwa, pogłębianie świadomości mas pracujących, ich zaufania do partii, walka o ciągłe podnoszenie poziomu politycznego kadr partyjnych i państwowych, poziomu politycznego całej partii. Zawsze pozostają dla nas drogowskazem słowa towarzysza Stalina:

„… Niezbędne jest, żeby partia umiała w swojej pracy łączyć najwyższą pryncypialność (nie mieszać z sekciarstwem!) z maksimum więzi i kontaktu z masami (nie mieszać z «chwostyzmem»! (wleczenie się w ogonie żywiołowych nastrojów mas.), bez czego partia nie może nie tylko uczyć mas, ale również uczyć się od nich, nie tylko prowadzić masy i podnosić je do poziomu partii, ale również słuchać głosu mas i odgadywać ich palące potrzeby.

… Niezbędne jest, aby partia nie ukrywała swoich błędów, żeby nie lękała się krytyki, żeby umiała doskonalić i wychowywać swoje kadry na swoich własnych błędach.

… Niezbędne jest, żeby partia systematycznie sprawdzała wykonywanie swoich własnych uchwał i dyrektyw, bez czego istnieje ryzyko, że te ostatnie przekształcą się w czcze obiecanki, mogące jedynie poderwać zaufanie do niej szerokich mas proletariackich …” (J. W. Stalin, Dzieła, t. 7, „Książka i Wiedza” 1950 r., str. 47—48—49)

Te wskazania partia nasza będzie wytrwale wcielać w życie, prowadząc w swej codziennej pracy walkę zarówno z oportunizmem, jak z sekciarstwem, zarówno z wszelkimi resztkami tendencji nacjonalistycznych, jak i wszelkimi objawami kosmopolityzmu.

Bardzo wiele jest jeszcze do zrobienia w zakresie walki z balastem obcej ideologii i z próbami przenikania wrogiej ideologii, z próbami wypaczania marksizmu. Olbrzymie znaczenie pod tym względem mają dla nas klasyczne prace towarzysza Stalina oraz wielkie osiągnięcia przodującej nauki radzieckiej. Ta walka ideologiczna wraz ze zrastaniem się wysiłków starej i nowej inteligencji z wysiłkiem milionowych mas w budownictwie socjalizmu niesłychanie wzbogaca naszą naukę i sztukę, dla której Polska Ludowa otworzyła olbrzymie, nie znane przedtem perspektywy rozwoju.

Najbardziej aktualnym i palącym zadaniem partii jest mobilizacja szeregów partyjnych i milionowych mas pracujących w celu jak najpomyślniejszej realizacji wyznaczonych przez plan zadań gospodarczych. Zadania pierwszych dwóch lat wielkiego sześcioletniego planu uprzemysłowienia Polski zostały wykonane z nadwyżką. W roku ubiegłym produkcja przemysłowa Polski była już o 13 proc. wyższa od produkcji założonej pierwotnie na ten rok według Planu Sześcioletniego.

Plan na rok 1952 przewiduje wzrost produkcji o 22,3 proc. w porównaniu z rokiem 1951. Zgodnie z jedynie słusznym kursem na szybkie uprzemysłowienie kraju produkcja dóbr wytwórczych wzrosnąć ma o 28,7 proc., zaś produkcja dóbr konsumpcyjnych o 16,5 proc.

Zwycięska realizacja planu trzeciego roku sześciolatki wymaga mobilizacji wszystkich rezerw tkwiących w gospodarce narodowej, wymaga wytrwałej walki milionów robotników i pracowników, przodowników pracy i inżynierów o dalszy wzrost wydajności pracy, zdecydowanej walki z rozrzutnością i marnotrawstwem, walki o obniżenie kosztów własnych, o zastosowanie nowej techniki.

W oparciu o bezinteresowną gospodarczą pomoc radziecką, w oparciu o doświadczenia i przykład budownictwa socjalistycznego w ZSRR, partia nasza i władza ludowa spotęgują walkę o wzrost świadomości mas robotniczych, o poszanowanie własności socjalistycznej, o socjalistyczny stosunek do pracy.

Rozwój rolnictwa pozostaje nadmiernie w tyle wobec tempa rozwoju produkcji przemysłowej. Dlatego też partia postawiła zadanie, aby wytężoną pracą osiągnąć szybszy niż dotychczas wzrost produkcji rolnej. Wymaga to zwiększenia inwestycji w rolnictwie, dostarczenia rolnictwu większej liczby maszyn, traktorów, nawozów sztucznych itd. Wymaga to uporczywej walki o zwiększenie plonów z hektara, o pełne wykorzystanie doświadczeń agrobiologii radzieckiej.

Ale wymaga to równocześnie poważnego wzmocnienia pracy partii w kierunku dalszego rozwoju spółdzielczych form gospodarki chłopskiej, wymaga wielkiej i nieustannej pracy nad uświadamianiem masom chłopskim wyższości gospodarki zespołowej w rolnictwie, jak również nad rozpowszechnieniem wśród tych mas doświadczeń polskich spółdzielni produkcyjnych, które od dwóch lat zaczęły rozwijać się i mogą już wykazać się niemałymi osiągnięciami. Wezwania partii i jej akcja organizacyjna znalazły żywy oddźwięk wśród szerokich mas mało- i średniorolnych chłopów.

Partia nasza jest głęboko przekonana, że wielkie zadania budownictwa nowego życia w Polsce będą wykonane.

Wzmaga się aktywność klasy robotniczej, mas chłopskich i inteligencji pracującej wokół realizacji wielkich zadań Planu Sześcioletniego, który jest planem zbudowania ekonomicznych fundamentów socjalizmu w Polsce.

Przed rokiem Plenum KC PZPR wysunęło hasło szerokiego frontu narodowego w walce o pokój i Plan Sześcioletni. Znalazło ono zrozumienie i gorący oddźwięk wśród robotników i pracowników umysłowych, wśród chłopów pracujących, wśród najszerszych kół inteligencji technicznej i twórczej, to znaczy, że poparł je cały naród. Naród polski jest dziś bowiem nowym narodem, narodem, który rośnie w siły, przeobraża się gospodarczo i kulturalnie, staje się w coraz to większej mierze narodem socjalistycznym.

Od kierownictwa w narodowym froncie walki o wyzwolenie narodowe do przodującej i kierowniczej roli w narodowym froncie walki o pokój i plan budownictwa socjalistycznego — taka jest droga rozwojowa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, która czerpie swą moc z niewyczerpanych sił bohaterskiej polskiej klasy robotniczej i narodu polskiego, uzbrojonych w genialną naukę Lenina — Stalina. Rękojmią dalszego pomyślnego rozwoju naszej partii jest jej nierozerwalna więź ze sławną partią Lenina i Stalina — Wszechzwiązkową Komunistyczną Partią (bolszewików).

Towarzysz Stalin, który niedawno przyjechał z rejonu Frontu Południowo-Zachodniego, w rozmowie z naszym współ­pracownikiem powiedział, co następuje:

1. MAJ — CZERWIEC

Dwa ostatnie miesiące, maj i czerwiec — to dwa różne obrazy sytuacji na froncie.

Maj był miesiącem wyjątkowych sukcesów wojsk pol­skich. Na swoim prawym skrzydle Polacy z powodze­niem posuwają się za linię Kijów—Żmerynka zagraża­jąc Odessie. Na lewym skrzydle likwidują z powodze­niem ofensywne działania naszych wojsk w kierunku na Mołodeczno—Mińsk. W centrum zapewniwszy sobie Mozyr i zająwszy Reczycę, wojska polskie zagrażają Homlowi.

Czerwiec, przeciwnie, był miesiącem szybkiej i zde­cydowanej likwidacji majowych sukcesów wojsk pol­skich. Posuwanie się Polaków na Ukrainie zostało już zlikwidowane, nie tylko bowiem wypędzono Polaków z Kijowa, ale i odrzucono poza linię Równe—Proskurów — Mohylów. Posuwanie się Polaków w stronę Homla również zlikwidowano, odrzucono bowiem wojska polskie za Mozyr. Co się tyczy lewego skrzydła Polaków, naj­bardziej według głosów prasy polskiej odpornego, to trzeba stwierdzić, że potężne uderzenie naszych wojsk, które w ostatnich dniach zarysowało się w tym rejonie w kierunku na Mołodeczno, nie pozostawia wątpliwości, że i w tym rejonie Polacy będą musieli zawrócić.

Czerwiec otwiera obraz zdecydowanego przełomu, który dokonał się na froncie na korzyść Rosji z wyraźną przewagą po stronie wojsk radzieckich.

2. PRZEŁAMANIE ŻYTOMIERSKIE

Nie ulega wątpliwości, że w przełomie w sytuacji na froncie decydującą rolę odegrało przełamanie frontu przez naszą kawalerię w rejonie Żytomierza.

Wielu ludzi porównuje to przełamanie z przełama­niem i raidem Mamontowa i uważa je za identyczne. To jest jednak niesłuszne. Przełamanie frontu przez Ma­montowa nosiło charakter epizodu, który nie był bez­pośrednio związany z ofensywnymi operacjami Deniki- na. Przełamanie frontu przez tow. Budionnego, przeciwnie, jest niezbędnym ogniwem nierozerwalnego łańcucha naszych operacji ofensywnych i miało na celu nie tylko zniszczenie tyłów przeciwnika, ale i bezpośred­nie wykonanie określonego zadania strategicznego.

Samo przełamanie frontu zaczęło się 5 czerwca o świcie. W tym dniu nasze oddziały kawalerii, zwarł­szy się w kułak i zebrawszy tabory do środka, przełama­ły pozycje przeciwnika w rejonie Popielnia—Kazatyn, rajdem przeszły rejon Berdyczowa i 7 czerwca zajęły żytomierz. Wobec rozpaczliwego oporu Polaków nasza kawaleria musiała dosłownie wyrąbywać sobie drogę, na skutek czego Polacy według danych Rewolucyjnej Rady Wojennej Armii Konnej pozostawili na miejscu co najmniej osiem tysięcy żołnierzy rannych i zabitych od kul i szabel.

3. REZULTATY PRZEŁAMANIA

Przed przełamaniem żytomierskim Polacy, w odróżnieniu od Denikina, skutecznie kombinowali wojnę manewrową z wojną okopową, pokrywając najważniejsze punkty frontu rzędami rowów strzeleckich i zasiekami z drutów kolczastych. Utrudniali przez to w znacznym stopniu nasze posuwanie się naprzód, żytomierskie przełamanie przekreśliło rachuby Polaków, sprowadzając do minimum wartość wojny kombinowanej.

Na tym polega pierwszy pozytywny rezultat przełamania.

Następnie przełamanie stworzyło bezpośrednie zagrożenie tyłów, komunikacji, łączności przeciwnika. W rezultacie:

a)    trzecia armia polska (rejon Kijowa), w obawie przed okrążeniem, rozpoczęła gwałtowny odwrót, który potem przekształcił się w ogólną ucieczkę;

b)    druga armia polska (rejon Berdyczowa), która doświadczyła na sobie głównego uderzenia Armii Konnej, rozpoczęła szybki odwrót;

c)     szósta armia polska (rejon żmerynki) straciwszy oparcie na lewym skrzydle rozpoczęła regularny odwrót na zachód;

d)    nasza armia rozpoczęła gwałtowną ofensywę na całym froncie. Taki jest drugi dodatni rezultat żytomierskiego prze­łamania.

Wreszcie przełamanie przytłumiło butę Polaków, poderwało w nich wiarę we własne siły i zachwiało hart ducha. Przed przełamaniem oddziały polskie lekceważy­ły zupełnie nasze wojska, a szczególnie naszą kawalerię, biły się zaciekle i nie poddawały się do niewoli. Dopiero po przełamaniu Polacy zaczęli poddawać się do niewoli całymi grupami i zaczęła się wśród nich masowa dezer­cja — pierwsza oznaka zachwiania hartu polskich od­działów. Tak właśnie pisze towarzysz Budionny do Rewolucyjnej Rady Wojennej frontu: „Jaśnie panowie nauczyli się poważać naszą kawalerię”.

4. NIEBEZPIECZEŃSTWO Z POŁUDNIA

Nasze sukcesy na frontach antypolskich są bezspor­ne. Bezsporne jest również to, że sukcesy te będą jeszcze wzrastały. Ale o niegodnej chełpliwości świadczyłby po­gląd, że w zasadzie załatwiliśmy się już z Polakami i pozostaje nam jedynie „marsz na Warszawę”.

Taka chełpliwość, podważająca energię naszych pra­cowników i rozwijająca szkodliwe dla sprawy samozado­wolenie, jest niestosowna nie tylko dlatego, że Polska posiada odwody, które niewątpliwie rzuci na front, że Polska nie jest samotna, że za Polską stoi Ententa, która w pełni ją popiera przeciwko Rosji, ale przede wszystkim dlatego, że w zapleczu naszych wojsk poja­wił się nowy sojusznik Polski — Wrangel, który grozi nam zburzeniem od strony zaplecza owoców naszych zwycięstw nad Polakami.

Nie należy uspokajać się nadzieją, że Wrangel nie znajdzie z Polakami wspólnego języka. Wrangel już zna­lazł z nimi wspólny język i działa z nimi ręka w rękę.

Oto co pisze inspirator wranglowców — wychodząca w Sewastopolu gazeta Szulgina „Wielikaja Rossija” w jednym z czerwcowych numerów:

„Nie ulega wątpliwości, że swoją ofensywą pomagamy Polakom, bo odciągamy przeciwko sobie część bolszewickich sil przeznaczonych na polski front. Nie ulega również wątpliwo­ści, że swoimi operacjami Polacy w istotny sposób nam poma­gają. Nie trzeba nam ani sympatii, ani antypatii dla Polaków; powinniśmy kierować się jedynie trzeźwym, politycznym wyrachowaniem. Dzisiaj sojusz z Polakami przeciwko wspól­nemu wrogowi jest dla nas korzystny, a jutro… jutro zoba­czymy”.

Front Wrangla jest, jak to widać, przedłużeniem pol­skiego frontu, z tą jednakże różnicą, że Wrangel działa w zapleczu naszych wojsk, które walczą z Polakami, tzn. działa w najbardziej dla nas niebezpiecznym punkcie.

Jest przeto rzeczą śmieszną mówić o „marszu na Warszawę” i w ogóle o trwałości naszych sukcesów, do­póki nie zostało zlikwidowane niebezpieczeństwo wran- glowskie. Wrangel tymczasem rośnie i nie widać, abyśmy przedsięwzięli coś szczególnego i poważnego przeciwko wzrastającemu niebezpieczeństwu z południa.

5. PAMIĘTAJCIE O WRANGLU

W rezultacie naszych ofensywnych operacji prze­ciwko Polakom linia naszego frontu przybiera kształt łuku, którego wygięcie zwrócone jest na zachód, a koń­ce są wysunięte ku przodowi, przy czym południowy koniec leży w rejonie Równego, północny — w rejonie Mołodeczna. Takie położenie nazywa się położeniem oskrzydlającym w stosunku do wojsk polskich, tzn. po­łożeniem najbardziej dla nich groźnym.

Nie ulega wątpliwości, że Ententa bierze pod uwagę tę okoliczność i stara się na wszelki sposób wciągnąć Rumunię do wojny z Rosją, gorączkowo szuka nowych sojuszników dla Polski, wszelkimi środkami popiera Wrangla i w ogóle stara się przyjść na odsiecz Polakom. Zupełnie możliwe, że Entencie uda się znaleźć nowych sojuszników dla Polski.

Nie ma podstaw, aby wątpić w to, że Rosja znajdzie w sobie siły do odparcia również nowych przeciwników. O jednym trzeba jednak pamiętać: póki Wrangel cały, póki Wrangel ma możność zagrażać naszemu zapleczu, fronty nasze będą kuleć na obie nogi, nasze sukcesy na froncie antypolskim nie mogą być trwałe. Tylko wów­czas gdy zlikwidujemy Wrangla, można będzie uważać nasze zwycięstwo nad polskimi jaśnie panami za utrwa­lone. Dlatego partia powinna wypisać na swoim sztan­darze nowe kolejne hasło: „Pamiętajcie o Wranglu!”, „Śmierć Wranglowi!”

„Prawda” nr 151, 11 lipca 1920 r.

Przemówienie wygłoszone 5 lipca 1928 r.

Przede wszystkim, towarzysze, należy rozpatrzyć kwestię rozmiarów projektu programu Kominternu [1].

Powiadają, że projekt programu jest zbyt obszerny, przeładowany, żądają, aby go dwukrotnie, trzykrotnie skondensować, żądają, aby dać w programie kilka ogólnych sformułowań i na tym poprzestać, nazywając te sformułowania programem.

Sądzę, że żądania te są bezpodstawne. Ci, którzy żądają dwukrotnego czy nawet trzykrotnego skondensowania programu nie rozumieją zadań, jakie stały przed autorami projektu programu. Chodzi o to, że program Kominternu nie może być programem jednej jakiejś partii narodowej czy też, powiedzmy, programem tylko dla narodów „cywilizowanych”. Program musi obejmować wszystkie partie komunistyczne świata, wszystkie narodowości, wszystkie narody, zarówno białych, jak i czarnych. Na tym polega podstawowa i najbardziej charakterystyczna cecha projektu programu. Jak jednak ogarnąć podstawowe potrzeby i podstawowe linie pracy wszystkich sekcji Kominternu, i wschodnich, i zachodnich, kondensując program dwukrotnie lub trzy krotnie? Spróbujcie, towarzysze, rozwiązać   to  nierozwiązalne zadanie. Oto dlaczego sądzę, że skondensować program dwukrotnie lub trzykrotnie znaczy to uczynić zeń nic nie mówiący zbiór abstrakcyjnych formułek, które nic by nie mogły dać sekcjom Kominternu.

Przed autorami programu stało podwójne zadanie: z jednej strony — ogarnąć to, co najważniejsze i najistotniejsze we wszystkich partiach komunistycznych świata, z drugiej strony ogarnąć owo najważniejsze i najistotniejsze w taki sposób, by poszczególne tezy programu nie stanowiły czczych formułek, lecz dawały praktyczne zasady przewodnie najróżnorodniejszym krajom i narodom, najróżnorodniejszym partiom komunistycznym i grupom komunistycznym. Zgódźcie się, że rozwiązać to podwójne zadanie w krótkim i skondensowanym programie — to rzecz absolutnie nie do pomyślenia.

Najkomiczniejsze jest to, że ci sami towarzysze, którzy proponują dwukrotne lub trzykrotne skondensowanie programu, składają takie wnioski, których tendencją jest dwukrotne, a może nawet trzykrotne rozszerzenie obecnego projektu programu. Istotnie, jeśli dać w projekcie programu obszerne sformułowania o związkach zawodowych, o spółdzielczości, o kulturze, o mniejszościach narodowych w Europie itd., to czyż nie jest jasne, że żadne skondensowanie programu w ten sposób nie da się osiągnąć? Wypadłoby rozszerzyć obecny projekt programu dwukrotnie, a może nawet trzykrotnie.

To samo należy powiedzieć o towarzyszach, którzy żądają albo tego, by program był konkretną instrukcją dla partii komunistycznych, albo też — by program wyjaśniał absolutnie wszystko, aż do poszczególnych zawartych w nim tez włącznie. Po pierwsze, nie można mówić, że program ma być tylko instrukcją czy też przede wszystkim instrukcją. Jest to niesłuszne. Tego nie można wymagać od programu, nie mówiąc już o tym, że spełnienie takiego wymagania niesłychanie rozszerzyłoby rozmiary programu. Po drugie — program nie może wyjaśniać absolutnie wszystkiego, aż do zawartych w nim poszczególnych deklaratywnych czy teoretycznych tez włącznie. W tym celu istnieją komentarze do programu. Nie należy mieszać programu z komentarzami.

Druga kwestia dotyczy struktury programu i kolejności rozmieszczenia poszczególnych rozdziałów w projekcie programu.

Niektórzy towarzysze domagają się, by przenieść rozdział o ostatecznym celu ruchu, o komunizmie, na koniec programu. Sądzę, że żądanie to jest również nieuzasadnione. Między rozdziałem o kryzysie kapitalizmu a rozdziałem o okresie przejściowym jest w projekcie programu rozdział o komunizmie, o komunistycznym systemie gospodarki. Czy słuszne jest takie rozmieszczenie rozdziałów? Sądzę, że jest ono zupełnie słuszne. Nie można mówić o okresie przejściowym nie mówiąc uprzednio o tym systemie gospodarki, w danym wypadku o komunistycznym systemie gospodarki, do którego przejście zaleca program. Mowa jest o okresie przejściowym, o przejściu od kapitalizmu do innego systemu gospodarki. Ale przejście do czego, do jakiego mianowicie systemu — oto o czym należy powiedzieć, zanim scharakteryzuje się sam okres przejściowy. Program powinien prowadzić od nieznanego ku znanemu, od tego, co mniej znane, do bardziej znanego. Powiedzieć o kryzysie kapitalizmu, a następnie o okresie przejściowym, nie mówiąc uprzednio o tym, do jakiego systemu przejście ma się dokonać — znaczyłoby to zaplątać czytelnika i naruszyć elementarny wymóg pedagogiki, będący zarazem wymogiem struktury projektu programu.   Program zaś powinien przecież ułatwić sytuację czytelnika, jeśli idzie o doprowadzenie go od spraw mniej znanych do bardziej znanych, a nie utrudniać ją.

Inni towarzysze sądzą, że ustęp o socjaldemokracji nie powinien wchodzić do drugiego rozdziału projektu programu, gdzie mowa jest o pierwszej fazie rewolucji proletariackiej i o częściowej  stabilizacji kapitalizmu. Sądzą oni, że w ten sposób wysuwają kwestię struktury programu. Jest to niesłuszne, towarzysze. W rzeczywistości mamy tu do czynienia z zagadnieniem politycznym. Wyłączyć z drugiego rozdziału ustęp o socjaldemokracji — znaczy to popełnić błąd polityczny w jednym z podstawowych zagadnień — w zagadnieniu przyczyn częściowej stabilizacji kapitalizmu. Nie jest to sprawa struktury programu, lecz sprawa oceny sytuacji   politycznej w okresie częściowej stabilizacji, oceny kontrrewolucyjnej     roli    socjaldemokracji    jako    jednego z czynników tej stabilizacji. Towarzysze ci nie mogą nie wiedzieć, że nie możemy obejść się bez ustępu o socjaldemokracji w rozdziale o częściowej stabilizacji kapitalizmu, gdyż stabilizacji tej nie można wytłumaczyć  bez scharakteryzowania roli socjaldemokracji jako jednego z ważniejszych czynników tej stabilizacji. W przeciwnym razie trzeba by również usunąć z tego  rozdziału ustęp o faszyzmie, przenosząc ten ustęp, podobnie jak ustęp o socjaldemokracji, do rozdziału o partiach. Ale usunąć z rozdziału, w którym mowa o częściowej stabilizacji kapitalizmu, oba te ustępy — o faszyzmie  i  socjaldemokracji — znaczyłoby to rozbroić się i pozbawić się wszelkiej możliwości wyjaśnienia stabilizacji kapitalistycznej. Rzecz jasna, że nie możemy się na to zgodzić. Kwestia nepu i komunizmu wojennego. Nep jest to polityka dyktatury proletariackiej mająca na celu przezwyciężenie elementów kapitalistycznych i zbudowanie gospodarki socjalistycznej w drodze wykorzystania rynku, poprzez rynek, nie zaś w drodze bezpośredniej wymiany produktów, bez rynku i omijając rynek. Czy kraje kapitalistyczne — choćby najbardziej rozwinięte spośród nich — mogą obejść się bez nepu przy przejściu od kapitalizmu do socjalizmu? Sądzę, że nie mogą. Nowa polityka ekonomiczna ze swymi powiązaniami rynkowymi i wykorzystaniem tych powiązań rynkowych jest w tym czy innym stopniu absolutnie konieczna dla każdego kraju kapitalistycznego w okresie dyktatury proletariatu.

Są u nas towarzysze, którzy negują tę tezę. Cóż to jednak znaczy negować tę tezę?

Znaczy to, po pierwsze, zakładać, że natychmiast po dojściu proletariatu do władzy istnieć będą u nas stuprocentowo gotowe aparaty podziału i zaopatrzenia między miastem a wsią, między przemysłem a drobną wytwórczością, umożliwiające natychmiastowe ustanowienie bezpośredniej wymiany produktów, bez rynku, bez obrotu towarowego, bez gospodarki pieniężnej. Wystarczy tylko postawić to zagadnienie, by zrozumieć całą niedorzeczność takiego założenia.

Znaczy to, po drugie, zakładać, że rewolucja proletariacka ma po zdobyciu władzy przez proletariat stanąć na gruncie wywłaszczenia średniej i drobnej burżuazji, biorąc na swoje barki niezmierne brzemię zatrudnienia sztucznie stworzonych milionów nowych bezrobotnych i zapewnienia im środków egzystencji. Wystarczy tylko postawić to zagadnienie, by zrozumieć całą bezsensowność i głupotę takiej polityki dyktatury proletariackiej. Nep dlatego między innymi jest słuszna, że chroni dyktaturę proletariacką przed takimi i tym podobnymi trudnościami.

Z tego jednak wynika, że nep jest nieuniknioną fazą rewolucji socjalistycznej we wszystkich krajach.

Czy można to samo powiedzieć o komunizmie  wojennym? Czy można powiedzieć, że komunizm wojenny jest nieuniknioną fazą rewolucji proletariackiej?    Nie, nie można. Komunizm wojenny — to narzucona przez sytuację wojenną i interwencję polityka dyktatury proletariackiej, zmierzająca do ustanowienia bezpośredniej wymiany produktów między miastem a wsią nie   poprzez rynek, lecz omijając rynek, za pomocą   środków przede wszystkim natury pozaekonomicznej i częściowo wojskowej, polityka mająca na celu zorganizowanie takiego podziału produktów, który by mógł zapewnić zaopatrzenie rewolucyjnych armii na froncie i robotników w zapleczu. Jest rzeczą jasną, że gdyby nie było sytuacji wojennej i interwencji, nie byłoby też komunizmu wojennego.    Dlatego nie można  twierdzić, że komunizm wojenny jest ze stanowiska ekonomicznego nieuniknioną fazą rozwoju rewolucji proletariackiej.

Błędem byłoby sądzić,   że   dyktatura proletariacka w ZSRR rozpoczęła swą działalność ekonomiczną od komunizmu wojennego. Na to stanowisko staczają się niektórzy towarzysze. Ale jest to stanowisko niesłuszne. Przeciwnie, dyktatura proletariacka rozpoczęła swe budownictwo nie od komunizmu wojennego, lecz od proklamowania zasad tak zwanej nowej   polityki   ekonomicznej.    Wszyscy znają broszurę Lenina o „Najbliższych zadaniach Władzy Radzieckiej” [2], opublikowaną na początku 1918 roku,  w  której   Lenin dał pierwsze uzasadnienie   założeń   nowej    polityki   ekonomicznej. Wprawdzie   polityka  ta   została   chwilowo   przerwana wskutek interwencji i wrócić do niej wypadło dopiero po upływie trzech lat, po zlikwidowaniu wojny i interwencji.   Jednakże fakt, że dyktaturze   proletariackiej w ZSRR wypadło wrócić do zasad nowej polityki ekonomicznej, proklamowanych już na początku 1918 roku — okoliczność ta świadczy w sposób oczywisty, od czego dyktatura proletariacka powinna zacząć swoje budownictwo nazajutrz po rewolucji i na czym powinna opierać swoje budownictwo, jeśli oczywiście brać za punkt wyjścia względy natury ekonomiczne].

Miesza się czasem komunizm wojenny z wojną domową, utożsamia się pierwszy z drugą. Jest to oczywiście niesłuszne. Zdobycie władzy przez proletariat w październiku 1917 roku było bezwarunkowo formą wojny domowej. Ale niesłuszne byłoby twierdzić, że stosowanie komunizmu wojennego zaczęło się u nas w październiku 1917 roku. Można sobie najzupełniej wyobrazić stan wojny domowej bez stosowania metod komunizmu wojennego, bez wyrzeczenia się zasad nowej polityki ekonomicznej, jak to miało u nas miejsce na początku 1918 roku, przed interwencją.

Powiadają, że rewolucje proletariackie przebiegać będą w warunkach izolacji, wobec czego ani jedna rewolucja proletariacka nie może uniknąć interwencji, a więc i komunizmu wojennego. Jest to niesłuszne. Po osiągnięciu przez nas utrwalenia Władzy Radzieckiej w ZSRR, po wzroście partii komunistycznych w najważniejszych krajach kapitalizmu i umocnieniu się Kominternu nie może i nie powinno już być izolowanych rewolucji proletariackich. Nie można abstrahować od takich czynników, jak zaostrzający się kryzys kapitalizmu światowego, istnienie Związku Radzieckiego i wzrost komunizmu we wszystkich krajach. (Głos: „A jednak rewolucja na Węgrzech była izolowana”). To było w 1919 roku [3]. A teraz mamy rok 1928. Aby zrozumieć, jak bardzo względna i warunkowa jest argumentacja pewnych towarzyszy, wystarczy przypomnieć sobie rewolucję w Niemczech w 1923 roku [4], kiedy to dyktatura proletariacka w ZSRR przygotowywała się do udzielenia bezpośredniej pomocy rewolucji niemieckiej. (Głos: „Izolowana rewolucja w Niemczech, izolacja między Francją a Niemcami”). Mieszacie odległość przestrzenną z izolacją polityczną. Odległość przestrzenna ma oczywiście znaczenie. Nie można jednak mieszać jej z izolacją polityczną.

A robotnicy w krajach interwentów — czy sądzicie, że będą milczeć w razie interwencji, powiedzmy, w sprawy rewolucji niemieckiej i nie uderzą w zaplecze interwentów?

A ZSRR i jego proletariat — czy sądzicie, że rewolucja proletariacka w ZSRR będzie się spokojnie przyglądać bezeceństwom interwentów?

Aby zaszkodzić interwentom, nie trzeba bynajmniej koniecznie połączyć się w sensie przestrzennym z krajem rewolucji. W tym celu wystarczy ugodzić interwentów w najbardziej czułych punktach ich własnego terytorium, aby interwenci poczuli niebezpieczeństwo i zrozumieli całą realność solidarności proletariackiej. Przypuśćmy, że naruszyliśmy interesy burżuazyjnej Anglii w rejonie Leningradu, zadając jej poważne straty. Czy z tego wynika, że Anglia musi zemścić się na nas koniecznie w Leningradzie? Nie, nie wynika. Mogłaby zemścić się na nas gdzieś w Batumie, w Odessie, w Baku czy, powiedzmy, we Władywostoku. To samo należy powiedzieć o formach pomocy i poparcia udzielanego przez dyktaturę proletariacką rewolucji proletariackiej w jednym z krajów, powiedzmy, Europy przeciwko imperialistycznym interwentom.

Ale o ile nie można uznać interwencji, a więc i komunizmu wojennego za zjawisko konieczne dla wszystkich krajów, to jednak można i należy je uznać za mniej lub bardziej prawdopodobne. Toteż nie godząc się z argumentami tych towarzyszy zgadzam się z ich wnioskiem, że można by w projekcie programu zastąpić sformułowanie o możliwości komunizmu wojennego w krajach rewolucji proletariackiej przy określonej sytuacji międzynarodowej sformułowaniem o większym lub mniejszym prawdopodobieństwie interwencji i komunizmu wojennego.

Kwestia nacjonalizacji ziemi. Nie zgadzam się z towarzyszami, którzy proponują zmienić sformułowanie o nacjonalizacji ziemi dla krajów rozwiniętego kapitalizmu i domagają się proklamowania nacjonalizacji całej ziemi już w pierwszym dniu rewolucji proletariackiej w takich krajach.

Nie zgadzam się również z towarzyszami, którzy proponują w ogóle przemilczeć sprawę nacjonalizacji całej ziemi w krajach rozwiniętego kapitalizmu. Moim zdaniem, należałoby raczej powiedzieć o mającej nastąpić nacjonalizacji całej ziemi, jak też to zostało powiedziane w projekcie programu, i dodać, że drobnym i średnim chłopom gwarantuje się prawo użytkowania ziemi.

Nie mają racji towarzysze, którzy sądzą, że im bardziej rozwinięty jest kapitalizm w danym kraju, tym łatwiej przeprowadzić w nim nacjonalizację całej ziemi. Przeciwnie, im bardziej rozwinięty jest kapitalizm w danym kraju, tym trudniej przeprowadzić nacjonalizację całej ziemi, albowiem tym silniejsze są w nim tradycje prywatnej własności ziemi i tym trudniejsza jest zatem walka z tymi tradycjami.

Przeczytajcie tezy Lenina o kwestii agrarnej wygłoszone na II Kongresie Kominternu [5], w których wprost przestrzega on przed pochopnymi i nieostrożnymi krokami w tym kierunku — a zrozumiecie całą niesłuszność twierdzenia tych towarzyszy. W krajach rozwiniętego kapitalizmu prywatna własność ziemi istnieje setki lat, czego nie można powiedzieć o krajach mniej rozwiniętego kapitalizmu, gdzie zasada prywatnej własności ziemi nie zdążyła jeszcze wejść w krew chłopstwa. U nas, w Rosji, chłopi mówili nawet kiedyś, że ziemia jest niczyja, że ziemia jest boża. Tym się też właściwie tłumaczy, że Lenin już w 1906 roku, w oczekiwaniu rewolucji burżuazyjno-demokratycznej, wysunął u nas hasło nacjonalizacji całej ziemi przy zapewnieniu użytkowania ziemi drobnym i średnim chłopom, uważając, że chłopstwo zrozumie to i pogodzi się z tym.

Czy nie jest rzeczą charakterystyczną, że ten sam Lenin w 1919 roku na II Kongresie Kominternu przestrzegał partie komunistyczne krajów rozwiniętego kapitalizmu, aby nie wysuwały natychmiast hasła nacjonalizacji całej ziemi, gdyż przesiąknięte duchem prywatnej własności chłopstwo tych krajów nie strawi od razu tego hasła. Czy możemy nie uwzględniać tej różnicy i nie brać pod uwagę wskazań Lenina? Rzecz jasna, nie możemy.

Kwestia treści wewnętrznej projektu programu. Okazuje się, że niektórzy towarzysze uważają projekt programu — jeśli idzie o jego treść wewnętrzną — za nie dość internacjonalistyczny, ponieważ, jak powiadają, ma on charakter „nazbyt rosyjski”. Nie słyszałem tutaj podobnych zastrzeżeń. Okazuje się jednak, że zastrzeżenia takie istnieją w pewnych kołach w otoczeniu Kominternu.

Co mogło być powodem takich wypowiedzi?

Może okoliczność, że projekt programu zawiera specjalny rozdział o ZSRR? A cóż może być w tym złego? Czyż rewolucja nasza jest z charakteru swego rewolucją narodową i tylko narodową, a nie rewolucją międzynarodową przede wszystkim?   Dlaczego w takim razie nazywamy ją bazą światowego ruchu rewolucyjnego, dźwignią rewolucyjnego rozwoju wszystkich krajów, ojczyzną proletariatu światowego?

Byli u nas ludzie, na przykład nasi opozycjoniści, którzy uważali rewolucję w ZSRR za rewolucję wyłącznie lub w przeważającej mierze narodową. Skręcili sobie na tym kark. Dziwne, że w otoczeniu Kominternu, jak się okazuje, istnieją jeszcze ludzie gotowi pójść w ślady opozycjonistów.

A może rewolucja nasza, jako typ rewolucji, jest rewolucją narodową i tylko narodową? Ale nasza rewolucja jest rewolucją radziecką, a radziecka forma państwa proletariackiego jest w mniejszym lub większym stopniu nieodzowną formą dyktatury proletariatu w innych krajach. Nie bez racji mówił Lenin, że rewolucja w ZSRR otworzyła nową erę w historii rozwoju, erę Rad. Czyż nie wynika z tego, że nie tylko z charakteru swego, ale i ze względu na swój typ rewolucja nasza jest rewolucją międzynarodową przede wszystkim, dającą obraz tego, czym w zasadzie powinna być rewolucja proletariacka w każdym kraju?

Nie ulega wątpliwości, że międzynarodowy charakter naszej rewolucji nakłada na dyktaturę proletariacką w ZSRR pewne obowiązki wobec proletariuszy i uciskanych mas całego świata. Z tego założenia wychodził Lenin, gdy mówił, że sens istnienia dyktatury proletariackiej w ZSRR polega na tym, aby uczynić wszystko, co możliwe dla rozwoju i zwycięstwa rewolucji proletariackiej w innych krajach. Ale co z tego wynika? Wynika z tego co najmniej to, że rewolucja nasza jest częścią rewolucji światowej, bazą i narzędziem światowego ruchu rewolucyjnego.

Nie ulega też wątpliwości, że nie tylko rewolucja w ZSRR ma i wypełnia swoje obowiązki -wobec proletariuszy wszystkich krajów, ale również proletariusze wszystkich krajów mają pewne dość poważne obowiązki wobec dyktatury proletariackiej w ZSRR. Obowiązki te polegają na popieraniu proletariatu ZSRR w jego walce z wrogami wewnętrznymi i zewnętrznymi, na prowadzeniu wojny przeciwko wojnie zmierzającej do zdławienia dyktatury proletariatu w ZSRR, na propagowaniu bezpośredniego przejścia armii imperializmu na stronę dyktatury proletariatu w ZSRR w wypadku napaści na ZSRR. Czy nie wynika z tego, że rewolucja w ZSRR jest nieodłączną częścią ruchu rewolucyjnego w innych krajach, że tryumf rewolucji w ZSRR jest tryumfem rewolucji na całym świecie?

Czy można wobec tego wszystkiego mówić o rewolucji w ZSRR jako o rewolucji tylko i wyłącznie narodowej, izolowanej, czy można rozpatrywać ją w oderwaniu od ruchu rewolucyjnego na całym świecie?

I na odwrót, czy można wobec tego wszystkiego zrozumieć cokolwiek w światowym ruchu rewolucyjnym w oderwaniu od rewolucji proletariackiej w ZSRR?

Co byłby wart program Kominternu mówiący o światowej rewolucji proletariackiej, gdyby pominął podstawowe zagadnienie charakteru i zadań rewolucji proletariackiej w ZSRR, jej obowiązków wobec proletariuszy wszystkich krajów, obowiązków proletariuszy wszystkich krajów wobec dyktatury proletariackiej w ZSRR?

Oto dlaczego uważam, że zastrzeżenia na temat „rosyjskiego charakteru” projektu programu Kominternu noszą piętno, żeby się wyrazić najłagodniej… piętno niedobrego, nieprzyjemnego posmaku.

Przejdźmy do poszczególnych uwag.

Uważam, że rację mają towarzysze, którzy proponują, aby na 55 stronie projektu programu zmienić zdanie o pracujących warstwach wsi „idących za dyktaturą proletariatu”. Zdanie to jest jawnym nieporozumieniem lub, być może, błędem korektorskim. Trzeba je zmienić. Ale towarzysze ci zupełnie nie mają racji proponując włączyć do projektu programu wszystkie określenia dyktatury proletariatu, jakie dał Lenin, (śmiech). Na stronie 52 jest następujące określenie dyktatury proletariatu, w zasadzie zaczerpnięte od Lenina:

„Dyktatura proletariatu — to dalszy ciąg jego walki klasowej w nowych warunkach. Dyktatura proletariatu — to uporczywa, krwawa i bezkrwawa, prowadzona środkami przemocy i pokojowa, zbrojna i gospodarcza, pedagogiczna i administracyjna walka przeciwko siłom i tradycjom starego społeczeństwa, przeciw wewnętrznym wrogom kapitalistycznym, przeciw pozostałościom klas wyzyskiwaczy wewnątrz kraju, przeciwko pędom nowej burżuazji, powstającym na gruncie jeszcze nie przezwyciężonej produkcji towarowej” [6].

W projekcie programu jest jeszcze szereg innych określeń dyktatury odpowiednio do tych czy innych zadań dyktatury w różnych stadiach rewolucji proletariackiej. Sądzę, że wystarczy to w zupełności. (Głos: „Jedno ze sformułowań Lenina zostało pominięte”). U Lenina są całe strony o dyktaturze proletariatu. Obawiam się, że jeśli wszystko to włączyć do projektu programu,  rozmiary  jego  zwiększą  się   co   najmniej trzykrotnie.

Niesłuszne jest również zastrzeżenie niektórych towarzyszy dotyczące tezy o neutralizacji średniego chłopstwa. W swoich tezach wygłoszonych na II Kongresie Kominternu Lenin mówi wyraźnie, że w przededniu zdobycia władzy i w pierwszym stadium dyktatury proletariatu w krajach kapitalistycznych partie komunistyczne nie mogą liczyć na więcej niż neutralizację średniego chłopstwa. Lenin mówi wyraźnie, że dopiero po utrwaleniu się dyktatury proletariatu partie komunistyczne mogą liczyć na  zorganizowanie trwałego  sojuszu ze średniakiem. Rzecz jasna, że opracowując projekt programu nie mogliśmy nie liczyć się z tym wskazaniem Lenina, nie mówiąc już o tym, że wskazanie to jak najściślej odpowiada doświadczeniu naszej rewolucji.

Niesłuszna jest również uwaga szeregu towarzyszy dotycząca kwestii narodowej. Towarzysze ci nie mają podstaw twierdzić, że projekt programu nie uwzględnia momentów narodowych ruchu rewolucyjnego. Kwestia kolonii jest w zasadzie kwestią narodową. Projekt programu mówi wystarczająco dobitnie o ucisku imperialistycznym, o ucisku w koloniach, o samookreśleniu narodów, o prawie narodów i kolonii do oderwania się itd.

Jeśli towarzysze ci mają na myśli mniejszości narodowe w Europie środkowej, to można by o tym wspomnieć w projekcie programu, ale jestem przeciwny temu, by w projekcie programu była specjalnie omawiana kwestia narodowa w Europie środkowej.

Wreszcie co do uwag szeregu towarzyszy mówiących o Polsce jako o kraju reprezentującym drugi typ rozwoju ku dyktaturze proletariackiej. Towarzysze ci sądzą, że klasyfikowanie krajów według trzech typów, dzielenie ich na kraje o wysoko rozwiniętym kapitalizmie (Ameryka, Niemcy, Anglia), kraje o średnio rozwiniętym kapitalizmie (Polska, Rosja przed rewolucją lutową itd.) i kraje kolonialne — jest niesłuszne. Twierdzą oni, że Polskę trzeba zaliczyć do krajów pierwszego typu, że można mówić tylko o krajach dwóch typów, o krajach kapitalistycznych i kolonialnych.

Jest to niesłuszne, towarzysze. Oprócz krajów rozwiniętego kapitalizmu, w których zwycięstwo rewolucji doprowadzi natychmiast do dyktatury proletariackiej, istnieją jeszcze kraje, gdzie kapitalizm jest słabo rozwinięty, kraje z przeżytkami feudalnymi, ze specjalną kwestią agrarną typu antyfeudalnego  (Polska, Rumunia itd.), kraje, gdzie drobna burżuazja, zwłaszcza chłopstwo, niewątpliwie wypowie swe ważkie słowo w razie rewolucyjnego wybuchu i gdzie zwycięstwo rewolucji, aby doprowadzić do dyktatury proletariackiej, może i na pewno będzie wymagać pewnych szczebli przejściowych w rodzaju, powiedzmy, dyktatury proletariatu i chłopstwa.

U nas również byli ludzie, w rodzaju Trockiego, którzy przed rewolucją lutową mówili, że chłopstwo nie ma poważnego znaczenia, że hasłem chwili jest hasło „bez cara, a rząd robotniczy”. Wiecie, że Lenin stanowczo odgradzał się od takiego hasła, że występował przeciwko niedocenianiu roli i ciężaru gatunkowego drobnej burżuazji, w szczególności chłopstwa. Niektórzy sądzili u nas wtedy, że po obaleniu caratu proletariat natychmiast zajmie dominującą pozycję. A co stało się w rzeczywistości? Stało się to, że natychmiast po rewolucji lutowej wystąpiły na scenę milionowe masy drobnoburżuazyjne, które dały przewagę partiom drobnoburżuazyjnym, eserowcom i mieńszewikom. Eserowcy i mieńszewicy, którzy dotąd byli znikomymi partiami, stali się „nagle” dominującą siłą w kraju. Dzięki czemu? Dzięki temu, że milionowe masy drobnej burżuazji w pierwszym okresie udzieliły poparcia eserowcom. i mieńszewikom.

Tym między innymi tłumaczy się fakt, że dyktatura proletariacka została u nas ustanowiona w rezultacie dosyć szybkiego przerastania rewolucji burżuazyjno-demokratycznej w rewolucję socjalistyczną.

Nie ma chyba podstaw wątpić, że Polska i Rumunia należą do krajów, które mają mniej lub bardziej szybko przejść pewne stopnie pośrednie na drodze do dyktatury proletariatu.

Oto dlaczego sądzę, że towarzysze ci nie mają racji negując istnienie trzech typów ruchu rewolucyjnego na drodze do dyktatury proletariatu. Polska i Rumunia reprezentują typ drugi.

Takie są, towarzysze, moje uwagi w sprawie projektu programu Kominternu.

Co się tyczy stylu projektu programu czy niektórych poszczególnych sformułowań, to nie mogę twierdzić, że projekt programu jest pod tym względem doskonały. Należy przypuszczać, że trzeba tu będzie wprowadzić poprawki, sprecyzować pojęcia, uprościć może styl itd. Ale to jest sprawa komisji programowej VI Kongresu Kominternu [7].

PRZYPISY

[1] Projekt programu Międzynarodówki Komunistycznej, omawiany przez plenum KC WKP(b) w lipcu 1923 roku, opracowany został przez komisję programową, utworzoną na V Kongresie Kominternu (czerwiec — lipiec 1924 r.). W skład komisji wchodził J. W. Stalin, który kierował opracowywaniem projektu programu. Projekt przyjęty przez komisję programową KWMK 25 maja 1928 roku i zaaprobowany przez lipcowe plenum KC WKP(b) stał się podstawą programu Kominternu, zatwierdzonego na VI Kongresie Międzynarodówki Komunistycznej (lipiec — wrzesień 1928 r.). O projekcie programu patrz tom niniejszy, str. 210—212.

[2] Patrz W. I. Lenin, Dzieła wybrane, Warszawa 1951, t. II, str. 329—360.

[3] 21 marca 1919 roku na Węgrzech proklamowana została Republika Radziecka. Już w pierwszych dniach swojego istnienia Węgierska Republika Radziecka znalazła się w ciężkiej sytuacji. Kraj przeżywał głęboki kryzys finansowy i żywnościowy, prowadził walkę z kontrrewolucją wewnętrzną i z Ententą, która zorganizowała blokadę ekonomiczną i interwencję zbrojną przeciw Radzieckim Węgrom. Węgierscy socjaldemokraci, którzy wchodzili w skład rządu Republiki Węgierskiej, prowadzili zdradziecką krecią robotę w zapleczu i na froncie, knuli zmowę z agentami Ententy o obalenie Władzy Radzieckiej. W sierpniu 1919 roku rewolucja węgierska została zdławiona przez zjednoczone siły kontrrewolucji wewnętrznej i interwentów.

[4] Mowa tu o głębokim kryzysie rewolucyjnym w Niemczech na jesieni 1923 roku. W wyniku potężnego ruchu rewolucyjnego w Saksonii i Turyngii powstały rządy robotnicze; w Hamburgu doszło do zbrojnego powstania robotników. Rewolucja niemiecka 1923 roku poniosła klęskę.

[5] W. I. Lenin, „Pierwotny szkic tez w kwestii agrarnej” (patrz Dzieła wybrane, Warszawa 1951, t. II, str. 690—700).

[6] Patrz „Projekt programu Międzynarodówki Komunistycznej”. (Por. W. I. Lenin, Dzieła wybrane, t. II, Warszawa 1951, str. 629).

[7] VI Kongres Kominternu obradował w Moskwie w dniach 17 lipca — 1 września 1928 roku. Kongres omówił sprawozdanie z działalności Komitetu Wykonawczego Kominternu, sprawozdania Komitetu Wykonawczego Komunistycznej Międzynarodówki Młodzieży oraz Międzynarodowej Komisji Kontroli, środki walki z niebezpieczeństwem wojen imperialistycznych, program Międzynarodówki Komunistycznej, zagadnienie ruchu rewolucyjnego w koloniach i krajach półkolonialnych, sytuację ekonomiczną ZSRR i sytuację w WKP(b), zatwierdził statut Kominternu. Kongres wskazał na wzrost wewnętrznych sprzeczności kapitalizmu, które nieuchronnie prowadzą do zachwiania się stabilizacji kapitalistycznej i do gwałtownego zaostrzenia się ogólnego kryzysu kapitalizmu. Kongres określił zadania Międzynarodówki Komunistycznej wypływające z nowych warunków walki klasy robotniczej. W rezolucji o sytuacji w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i w WKP(b) kongres podkreślił sukcesy budownictwa socjalistycznego w ZSRR oraz znaczenie tych sukcesów dla umocnienia rewolucyjnych pozycji międzynarodowego proletariatu; kongres wezwał ludzi pracy całego świata do obrony Związku Radzieckiego. J. W. Stalin wybrany został do prezydium kongresu oraz do komisji programowej i komisji politycznej do opracowania tez o sytuacji międzynarodowej i zadaniach Międzynarodówki Komunistycznej.

Witold Kolski - W SŁUŻBIE LUDU POD SZTANDAREM KPP 

“Informacje Prasowe”  nr 1[1] 

grudzień  1935 r.

PROCES OUN – UWO [2]

Rząd, a raczej tajny konwent mafii sanacyjnej, zdecydował się urządzić proces nacjonalistów ukraińskich o zamordowanie ministra Pierackiego [3] na wielkiej scenie publicznej.

Gdyby ława oskarżonych reprezentowała to wszystko, z czym walczył Bronisław Pieracki, to wszystko, co Pieracki dławił i deptał, tych wszystkich, których z rozkazu Pierackiego katowano i mordowano – rząd mafii sanacyjnej nie zdobyłby się na ten publiczny proces, rozmazywany na całe kolumny prasy sanacyjnej. Stchórzyłby przed walką polityczną z taką ławą oskarżonych, jak tchórzy rząd jego sojusznika, Hitlera – pobity na głowę przez towarzysza Dymitrowa w procesie lipskim – przed publicznym procesem Ernsta Thälmanna. Procesy komunistyczne w Polsce odbywają się po cichu, konspiracyjnie. PRasa nie zapowiada ich z góry, krótkie komunikaty o nich redagowane są w oficynach defensywy. 

Inna rzecz – nacjonalizm ukraiński, Tu rząd sanacyjny pozwala sobie na publiczną rozprawę, przeświadczony, że ława oskarżonych nie reprezentuje pod względem politycznym i ideowym sił, istotnie groźnych dla reżymu, nic takiego, co zagraża najistotniejszej, klasowej treści i społecznym podwalinom dzisiejszego państwa polskiego. W stosunku do nacjonalizmy ukraińskiego sanacja czuje się dość silnie uzbrojona. W międzyczasie bowiem dogadano się pośrednio przez niemieckich sojuszników z Konowalcem i jego sztabem. OUN zaniechała od dłuższego czasu akcji sabotażowej i zamachowej w Polsce, a jej lokalne organizacje współdziałały w szeregu wypadków z defensywą w tropieniu komunistów. Ułatwiło to legalnej ekspozyturze burżuazji ukraińskiej – UNDO – formalną ugodę z rządem polskim, w której przehandlowane zostały nie tylko prawa ludności Ukrainy Zachodniej do stanowienia o swoim losie, ale nawet jej dążenia do autonomii terytorialnej. Wobec tych samych awanturników nacjonalizmu ukraińskiego – Konowalców i S-ka – którzy ich pchali do akcji terrorystycznej. Zgraja sanacyjna sądzi, że obnażenie bezsilności ideowej i osamotnienia politycznego tej grupy oskarżonych wzmocni atuty rządu w dalszych przetargach z nacjonalizmem ukraińskim, pozwoli wymóc na burżuazji ukraińskiej większą jeszcze uniżoność i uległość, bez żadnych istotnych ustępstw dla mas ludowych Ukrainy Zachodniej.

Sędziowie w procesie OUN – UWO działają z ramienia państwa polskiego, lecz nie reprezentują nic z tego, co imię Polski czyniło niegdyś w okresie powstań narodowych popularnym na obu półkulach. Reprezentują oni wiernie przechowaną i pielęgnowaną spuściznę ideologiczną rządów zaborczych. Dlatego, jak sąd zaprzecza podsądnym prawa przemawiania w języku ojczystym, podobnie jak to czyniły sądy carskiej Rosji. Dlatego, jak to ujawniono w rozprawie, rząd piłsudczyków trzyma od roku w kajdanach swoich więźniów będących pod śledztwem.

Akt oskarżenie przytacza słowa ministra Pierackiego, mające świadczyć o jego przychylności dla Ukraińców “Małopolski Wschodniej”. Urzędowy termin “Małopolski Wschodniej jest dokładną kopią “Priwislińskiego Kraju”. Ziemia ta nigdy w dziejach nie była małopolską. Nazwa ta nie ma nawet takiego historycznego uzasadnienia, jak c.k. Galicja i Lodomeria (księstwo Halickie i Włodzimierskie). Jest ona po prostu wymysłem zaborców, nieustanną obelgą dla uczuć narodowych podstawowej masy ludności tego kraju, piętnem gwałtu i przemocy.Minister Pieracki – podnosi akt oskarżenia – chciał “porozumienia” z Ukraińcami. Oczywiście! Okrzyk bandyty “ręce do góry” jest też propozycją “porozumienia” – pod lufą rewolweru. Ale nie każdy bandyta ma 0 jak minister Pieracki – czelność uzupełniania swojej wymownej propozycji oświadczeniem “gadajmy, jak równy z równym, inaczej kula w łeb”. “Wszelka bowiem nierówność – mówi Pieracki do Ukraińców – wyklucza porozumienie, a tam gdzie nie ma porozumienia, do głosu musi przyjść siła”.

Ostatecznie, jak dowodzi ugoda UNDO z następca Pierackiego, Kościałkowskim, i taka oferta znalazła kontrahentów. Znalazła ich dlatego, że wbrew załganej ideologii nacjonalizmu w “polityce narodowej” burżuazji ukraińskiej – tak samo jak w “polityce narodowej” burżuazji polskiej i wszelkiej innej – troska o zachowanie, utrwalenie lub odzyskanie swego przywileju klasowego, swego panowania klasowego nad masami ludowymi, góruje nad wszystkim innym. Znalazła ich dlatego, że te same bagnety polskie, które “pacyfikują” wieś zachodnio-ukraińską, obiecują w niedalekiej przyszłości podjąć wielką, głoszoną przez Hitlera i Rosenberga, kapitalistyczną “pacyfikację” tych “chamów”, którzy w wolnej Ukrainie Radzieckiej ośmielają się od 18 lat z coraz bardziej olśniewającym powodzeniem rządzić i gospodarzyć bez kapitalistów, bez obszarników, bez “świętego” prawa przedsiębiorcy do zysku, do wyzysku.

Nie tylko przywódcy UNDO, ale także Konowalce z OUN – to kość z kości burżuazji. Zaszczepili oni swój klasowy sposób widzenia także tym studentom ukraińskim, inteligentom-głomodorom, którzy siedzą dziś na ławie oskarżonych warszawskiego sądu. Stokroć gorszym wrogiem, inż faszystowska Polska, jest w ich oczach Radziecka Ukraina. Chcą na jej gruzach zbudować Ukrainę kapitalistyczną i faszystowską, faktyczną kolonię obcych imperialistów.

Walka o takie państwo doprowadziła ich do morderstw w konsulacie radzieckim we Lwowie, do sabotażowo-szpiegowskiej roboty na Ukrainie Radzieckiej. W swojej robocie na terenie Polski agenci Konowalca popierani byli przynajmniej do czasy przez niemiecki sztab generalny. W swojej robocie za kordonem radzieckim spotkali się przy wspólnym warsztacie wywiadowczo-dywersanckim i z niemieckim, i z polskim wywiadem. Tam zadzierzgnęły się nici porozumienia, utrwalone później w Berlinie, nici, których nie rozerwał strzał w ministra Pierackiego.

To są kulisy dyplomatyczne procesu OUN, podobnie jak umowa z UNDO stanowi jego kulisy polityczne. Akt oskarżenia, który rozmazuje jakieś subsydia litewskie dla Konowalca, prześlizguje się nad notorycznie znanym faktem, że główne oparcie polityczne i finansowe klika Konowalca czerpała i czerpie z Berlina. Akt oskarżenia milczy o tym, bo podczas gdy oskarżeni leżeli w kajdanach za kratą, te “chropowatości” polsko-niemieckiej przyjaźni zostały szczęśliwie wygładzone ku obustronnemu zadowoleniu. Świat cały wie, że podstawą tego porozumienia jest plan wojny antyradzieckiej. W porozumieniu przewidziana jest zapewne jakaś funkcja i dla Konowalca. Wątpliwe, czy zatroszczono się przy tym o los dzisiejszych podsądnych. W wielkiej grze faszystowskim podżegaczy wojennych pionki nie wchodzą w rachubę.

My, komuniści, zaprzeczamy nacjonalistom ukraińskim czy to spod znaku OUN, czy UNDO prawa do przemawiania w imieniu narodu ukraińskiego. Kierownicy OUN przez swoją działalność dywersyjno-szpiegowską na terenie Ukrainy Radzieckiej w służbie niemieckiego i polskiego imperializmu, przez swą działalność prowokatorską w KPZU w komitywie z defensywą polską, przez zamordowanie towarzysza Majłowa w konsulacie radzieckim we Lwowie i inne zbrodnie tego rodzaju dowiedli, że są śmiertelnymi wrogami ukraińskich mas pracujących zarówno po tamtej, jak po tej stronie granicy. Lecz protestujemy z całą siłą przeciwko zaprzeczaniu oskarżonym prawa przemawiania w sądzie w języku ojczystym, przeciwko barbarzyńskiemu traktowaniu ich pod śledztwem, przeciwko uwłaczaniu ich godności narodowej. Piętnujemy sąd nad oskarżonymi w procesie OUN, jako część systemu gwałtu i przemocy imperializmu polskiego nad narodami ujarzmionymi.

My, komuniści, nie jesteśmy tołstojowcami, zarzekającymi się czynnej walki ze złem. Chcemy zwalczyć i wykarczować społeczne korzenie zła. Nie robimy też sobie bożka-fetysza z liberalizmu “w ogóle”, z wolności “w ogóle”. Walczymy o prawa i wolności dla mas pracujących, aby ułatwić tym masom walkę z ciemięstwem, wyzyskiem i zdzierstwem, Walczymy o władzę dla ludu pracującego, aby mógł on przy pomocy tej władzy zniweczyć same podstawy wyzysku i ucisku, same klasy wyzyskiwaczy i zdzierców. I po to także, aby mógł on siłę władzy przeciwstawić tym, co pokuszą się o narzucenie mu starego jarzma. Gdyby Konowalec wysłał był tych samych ludzi na “robotę” dywersyjną na Ukrainę Radziecką, uważalibyśmy za słuszne i sprawiedliwe postawienie ich przed sądem i wymierzenie im najsurowszej kary. Ale sąd, który by ich tam sądził, nie czerpałby wzorów ideowych, prawno-politycznych i proceduralnych (do kajdan włącznie) od Durnowy[4], Hurki [5]  i Murawiewa-Wieszatiela[6]. Ten sąd rewolucyjny, sąd ludowy, reprezentowałby nowe prawo – prawo wolnego społeczeństwa pracujących, które wyzysk człowieka przez człowieka – tę podwalinę kapitalistycznej “cywilizacji” uważa za przestępstwo kryminalne, które nienawiść narodową uważa za taki sam przeżytek barbarzyństwa, jak wojny religijne; prawo, które stoi na straży wyzwolonej pracy, prawdziwej gospodarki narodowej na unarodowionej ziemi, w uspołecznionych warsztatach pracy, prawdziwej wolnej ojczyzny milionów, anie burżuazyjnej ojczyzny, przywłaszczonej i eksploatowanej przez klasę wyzyskiwaczy.

Tam sądzono by ich nie jako Ukraińców, lecz jako wrogów narodu ukraińskiego, chcących narzucić mu z powrotem zgraję obcych i rodzimych wyzyskiwaczy. 

Tam naród ukraiński buduje swoją wielkość w ogniach Dnieprogesu, w olbrzymach metalurgii i przemysłu metalowego, w ludnych miastach, wyczarowanych na pustym stepie, w kołchozach, rozkwitających z roku na rok coraz bujniejszym plonem, w rosnącym niezmiennie dobrobycie i kulturze pracowników fabryk i pól, w bohaterstwie Stachanowa i Marii Demczenko, w nowym pokoleniu dumnej i radosnej młodzieży.

Ta jedynie prawdziwa ekonomiczna i kulturalna, materialna i duchowa wielkość Ukrainy Radzieckiej stała się możliwa dlatego, że lud pracujący – podstawowa masa każdego narodu – osiągnął tam nie tylko wyzwolenie narodowe, jak w Polsce, lecz równocześnie także społeczne wyzwolenie. Wraz z obcym ciemięzcą, pomiatającym “chochłackim” narodem w “małorosyjskich guberniach”, robotnicy i chłopi Ukrainy Naddnieprzańskiej wymietli Sanguszków i Potockich, władających dawniej milinami hektarów ziemi ukraińskiej, oraz rabusiów międzynarodowego kapitału, którzy zagarniali do spółki z obszarnikami plony niewolnej pracy oracza, wymietli magnatów kapitalistycznych górnictwa i metalurgii, wszystkich swoich i obcych, wielkich i małych krwiopijców i darmozjadów.

Naród naprawdę wolny, naprawdę jednolity i solidarny, naprawdę wielki – to naród wyzwolonej pracy w bezklasowym społeczeństwie – naród socjalistyczny

Taką ojczyznę, prawdziwie wolną i prawdziwie wielką, mają jeszcze do wywalczenia nie tylko ukraińskie masy ludowe pod okupacją polską, ale także lud polski, narodowy już wyzwolony, lecz przywalony jeszcze ciężarem gnijącego kapitalizmu i faszystowskiej dyktatury kapitału. Pustkę ideową i zgniliznę moralną klasy panującej i rządzącej zgrai sanacyjnej wyraża jej sąd nad garstką zbłąkanej na bezdrożach nacjonalizmu młodzieży ukraińskiej. Panujący system faszystowskiej i imperialistycznej przemocy dławi nie tylko narody ujarzmione i uciskane, Zagradza on także samemu narodowi polskiego drogę do prawdziwej wolności i prawdziwej wielkości.

—

[1] “Informacje Prasowe” – dwutygodnik, organ KPP, wychodził w okresie od 10 XII 1935 do 10 IV 1936 r. — Red.

[2] OUN (Organizacja Ukraińska Narodowa), UWO (Ukraińska Wojskowa Organizacja) – faszystowskie terrorystyczne organizacje ukraińskich nacjonalistów, na czele których stał szpieg hitlerowski, Konowalec. — Red.

[3] Pieracki Bronisław (1895-1934) – minister spraw wewnętrznych w latach 1931-1934. ZNany był z prześladowania ruchu narodowo-wyzwoleńczego na Zachodniej Ukrainie i Zachodniej Białorusi. W maju 1934 roku został zabity przez nacjonalistów ukraińskich. — Red.

[4] Durnowo Piotr (1844-1915) – w latach 1900-1904 dyrektor policji carskiej. W 1905 r. jako minister spraw wewnętrznych carskiej Rosji krwawo dusił rewolucję. — Red.

[5] Hurko Józef (1828-1901) – od 1883 do 1894 roku był warszawskim generał-gubernatorem i głównodowodzącym wojskiem warszawskiego okręgu wojennego. Znany  ze szczególnie okrutnego tępienia polskości i gromienia ruchu rewolucyjnego w zaborze rosyjskim — Red.

[6] Murawiew Michał (1796-1866) – w okresie powstania listopadowego 1830-1831 roku był gubernatorem ziem mińskiej i grodzieńskiej. W czasie powstania styczniowego w 1863 roku był nadzwyczajnym pełnomocnikiem sześciu zachodnich (polskich) guberni. Za okrutne dławienie walk wyzwoleńczych nazwano go “Wieszatielem” (katem) — Red.

Artykuł niniejszy, ukazał się w organie KC WKP(b) „Prawda“, nr 111 z dnia 21. IV . 1950.

UKŁAD WIECZYSTEJ PRZYJAŹNI 

21 kwietnia br. przypada 5-a rocznica zawarcia przez Polskę i ZSRR układu o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej. Olbrzymie, historyczne znaczenie tego układu dla narodu polskiego i narodów Związku Radzieckiego dobitnie wyraził pięć lat temu towarzysz Stalin w swym przemówieniu przy podpisywaniu układu: 

„Znaczenie tego układu polega przede wszystkim na tym , że jest on wyrazem zasadniczego zwrotu w stosunkach między Związkiem Radzieckim a Polską w kierunku sojuszu i przyjaźni, zwrotu, który ukształtował się w toku obecnej walki wyzwoleńczej przeciwko Niemcom i który obecnie zostaje formalnie utrwalony w niniejszym układzie“. 

 Układ polsko-radziecki przypieczętował nowy etap stosunków między Polską i ZSRR. Stosunki przymierza i przyjaźni między Związkiem Radzieckim i Polską zrodziły się we wspólnej walce narodu polskiego i narodów radzieckich z najazdem hitlerowskim. 

Polska została wyzwolona z najstraszniejszej w jej dziejach niewoli przez bohaterską Armię Radziecką. Dzięki pomocy ZSRR powstała doskonale wyekwipowana Armia Polska, której żołnierz wniósł swój wkład do zwycięstwa nad hitleryzmem.

 Zwycięstwo ZSRR nad niemieckim faszyzmem oraz potężne poparcie Państwa Radzieckiego stało się decydującym czynnikiem inspirującym polskie masy pracujące w ich szturmie na podstawy kapilizmu w Polsce — w realizacji reformy rolnej, unarodowieniu przemysłu i budowaniu ustroju demokracji ludowej.

 Stało się zadość sprawiedliwości dziejowej, dzięki pomocy ZSRR wróciły do Polski prastare polskie ziemie na zachodzie, podbite przez imperializm niemiecki, a ziemie ukraińskie i białoruskie, traktowane przez polską burżuazję jako teren kolonialnego ucisku Ukraińców i Białorusinów, zjednoczyły się na zawsze ze swą macierzą. Związek Radziecki okazał wielostronną, wybitną i bezinteresowną pomoc gospodarczą Polsce w uruchomieniu polskiego przemysłu, w szczególności w rozbudowie powstającej z ruin Warszawy.

 Układ polsko-radziecki, zawarty na kilkanaście dni przed zakończeniem wojny i całkowitą kapitulacją Niemiec, otwierał zarazem nowy okres współpracy między Polską i ZSRR w w arunkach powojennych, pokojowych. Po wojnie przed narodem polskim stanęło decydujące zadanie zabezpieczenia swej niepodległości przed zakusami imperializmu anglo-amerykańskiego. Ażeby wypełnić to zadanie, konieczne było wzmocnienie ekonomicznej suwerenności kraju, odbudowa gospodarki narodowej, umocnienie władzy i kierowniczej roli klasy robotniczej w sojuszu z pracującym chłopstwem, zapewnienie jedności szeregów sił demokratycznych.

 We wszystkich tych najżywotniejszych dla polskiej klasy robotniczej i całego narodu sprawach nieocenioną pomocą był, ciągle żywy i nabierający coraz pełniejszej treści, układ o wzajemnej pomocy polsko-radzieckiej. Naród polski na zawsze zachowa we wdzięcznej pamięci zdecydowane poparcie, jakie okazał towarzysz Stalin, na czele delegacji radzieckiej w Poczdamie, reprezentacji Polski Ludowej w sprawach granic zachodnich Polski, poparcie, które doprowadziło do jednomyślnej uchwały konferencji poczdamskiej. Naród polski zawsze też z wdzięcznością wspominać będzie zdecydowaną odprawę, jaką dał towarzysz Stalin hersztowi podżegaczy wojennych, Churchillowi, gdy ten zakwestionował wbrew uchwałom poczdamskim granice zachodnie Polski. Granice te stały się w pojęciu wszystkich państw i ludów miłujących pokój — granicami pokoju.

 Niemniejszą rolę i znaczenie miały powojenne, pokojowe stosunki polsko-radzieckie dla sprawy odbudowy gospodarczej i rozwoju Polski. Naród polski na zawsze zachowa wdzięczność dla ZSRR i towarzysza Stalina za systematyczną i olbrzymią pomoc gospodarczą, okazywaną Polsce Ludowej.

 Związek Radziecki zapewnił w 1946/48 r. kolejne dostawy zboża w ilości 700 tys. ton. Związek Radziecki zapewnił Polsce podstawowe dostawy surowców przemysłowych, jak : ruda, bawełna, apatyty oraz maszyny i urządzenia przemysłowe, co pozwoliło krajowi wypełnić plan 3-letni i przewyższyć o 76 proc. poziom przedwojennej produkcji przemysłowej. Ważne znaczenie dla rozwoju ekonomiki polskiej odgrywa wzrastająca z roku na rok wymiana handlowa z ZSRR.

 Zawarty 26 stycznia 1948 r. 5-letni układ o dostawach sprzętu przemysłowego dla Polski na sumę 450 milionów dolarów, stał się jedną z podstaw umożliwiających opracowanie 6-letniego planu rozbudowy socjalistycznego przemysłu i rozwoju socjalizmu na wsi na bazie mechanizacji rolnictwa.

 Ogromne rezerwy przyśpieszające tempo rozwoju przemysłu socjalistycznego, wyzwalane wysiłkiem klasy robotniczej, pozwolą nam przedstawić nowy wariant 6-letniego planu, przewidujący znaczne podwyższenie wskaźników wzrostu trzonu ekonomiki socjalistycznej — ciężkiego przemysłu.

 Od pięciu lat zaledwie rozwija się polityczna, gospodarcza i kulturalna współpraca polsko-radziecka, a jakże ogromny w pływ wywarła już ona na wzmocnienie przyjaznych stosunków między narodem polskim a narodami Związku Radzieckiego. Dla ludu polskiego współpraca polsko-radziecka ma znaczenie podwójnie przełomowe. Jest ona nie tylko zasadniczo odmienna, jakościowo nowa, na tle pięciu ostatnich wieków stosunków polsko-rosyjskich, ale jest ona nowa i inna w zestawieniu ze wszystkim i stosunkam i międzypaństwowym i Polski w przeszłości, stanowiąc nowy typ stosunków międzynarodowych.

 Robotnicy i chłopi pracujący, technicy i artyści, żołnierze i uczeni — wszystkie organizacje społeczne i instytucje państwowe rozwijają swą działalność dla dobra Polski Ludowej pod coraz silniejszym wpływem ożywczej atmosfery twórczego wysiłku i ufności w lepsze jutro.

 Utrwalenie demokracji ludowej w Polsce, coraz skuteczniej spełniającej funkcje dyktatury proletariatu, stały wzrost elementów socjalistycznych w ekonomice kraju, zawdzięczają masy pracujące Polski możliwości korzystania z olbrzymiego doświadczenia budownictwa socjalistycznego ZSRR. Z doświadczenia ZSRR czerpią w masowej skali robotnicy polscy, rozwijając współzawodnictwo socjalistyczne i ruch racjonalizatorów oraz nowatorów pracy.

 Na drogę korzystania z przełomowych i posiadających światowohistoryczne znaczenie doświadczeń ZSRR, wstąpiło również pracujące chłopstwo w Polsce; zakładając pierwszych 800 spółdzielni produkcyjnych.

 Coraz silniej odczuwają ożywczy wpływ wspaniałych osiągnięć przodującej w świecie nauki i sztuki radzieckiej polskie kadry naukowe i artystyczne.

 Olbrzymi wzrost w masach sympatii do ZSRR znalazł wyraz w potężnym wzroście TPP-R, które liczy już ponad 2 miliony 600 tys. członków.

 Decydującą rolę w rozwinięciu i umocnieniu przyjaźni i współpracy narodów polskiego i radzieckich odegrało rozgromienie prawicowego i nacjonalistycznego odchylenia. Opanowanie marksizmu-leninizmu przez dziesiątki i setki tysięcy ludzi, pęd do studiowania klasycznych dzieł i życiorysu towarzysza Stalina, jeszcze bardziej umacniają więź ideologiczną i gorącą sympatię do narodów ZSRR i wielkiego wodza — towarzysza Stalina. Uczucia te utwierdzają się w świadomości mas pracujących Polski na podstawie ich własnego doświadczenia. W brew wrogiej, kłamliwej propagandzie, szerzonej za dolary i funty przez emigracyjne, faszystowskie polskie ośrodki, przez titowskich faszystów i amerykańskich gangsterów pióra i radia, najszersze masy narodu polskiego z własnego doświadczenia pięcioletniego okresu braterskiej współpracy z ZSRR przekonały się o życiodajnej sile wielkiej i wieczystej przyjaźni między Związkiem Radzieckim i demokratyczną Polską. Nigdy jeszcze Polska nie była tak suwerenna, nigdy nie posiadała takich możliwości rozwojowych, jak obecnie.

 Naród polski zwarcie stoi w okół Rządu i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Tylko wstręt i pogardę mogą budzić w Polsce oszczerstwa i kłamstwa kalinowych zdrajców titowskich, którzy zaprzedali narody Jugosławii w jarzmo amerykańskiego imperializmu.

 Klasowo uświadomieni robotnicy polscy dobrze pamiętają, że w ciągu dwudziestu lat międzywojennych, zaczynając od marszu Piłsudskiego na Kijów, polityka zagraniczna Polski przedwrześniowej, za każdym razem wchodziła w zależność od tego europejskiego mocarstwa, które w danym okresie wysuwało się na czoło antyradzieckiej krucjaty. Tej złowrogiej polityce położyła na zawsze kres Polska Demokracji Ludowej.

 Realizacja w ciągu pięciu lat polsko-radzieckiego układu o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej jeszcze bardziej pogłębiła i wzbogaciła jego zasadniczą treść. Obecnie, kiedy nad światem zawisła groźba nowej wojny, skierowanej przeciwko ZSRR i kra ­jom demokracji ludowej ze strony amerykańskich podżegaczy wojennych i ich wasalów europejskich, znaczenie układu o przyjaźni, wzajemnej pomocy i powojennym współdziałaniu między Związkiem Radzieckim i Polską jeszcze bardziej wzrosło.

 Międzynarodowy front pokoju, demokracji i socjalizmu ze Związkiem Radzieckim na czele staje się coraz bardziej niezwyciężoną przeszkodą dla zrealizowania agresywnych planów anglo-amerykańskich podżegaczy wojennych.

 Rosną i krzepną siły obozu pokoju, demokracji i socjalizmu, lecz byłoby lekkomyślnością nie widzieć zbrodniczych wysiłków anglo-amerykańskiego imperializmu zmierzających do wtrącenia świata w odmęt nowej wojny. Anglo-amerykańscy podżegacze wojenni snują awanturnicze plany remilitaryzacji Niemiec zachodnich i odrodzenia faszyzmu niemieckiego. Zadaniem ludów świata jest zniweczyć te przestępcze zamierzenia.

 Wbrew gorączkowym wysiłkom imperialistycznych podżegaczy wojennych naród polski buduje socjalizm, ze spokojem i ufnością patrzy w przyszłość, nie szczędzi wysiłków dla zabezpieczenia swego rozwoju gospodarczego i umocnienia swojej obronności. Naród polski włączył się zdecydowanie do walki o pokój wspólnie z potężnymi i rosnącymi siłami światowego obozu pokoju, na czele którego stoi Wielki Związek Radziecki.

 W piątą rocznicę historycznego układu polsko-radzieckiego o przyjaźni, pomocy wzajemnej i współpracy powojennej, naród polski pozdrawia serdecznie bratnie narody radzieckie i z gorącym uczuciem kieruje swój wzrok ku temu, kto  jest twórcą zasadniczego zwrotu w stosunkach polsko-radzieckich, czyje imię na zawsze związane zostało z powstaniem wolnej, niepodległej, demokratycznej Polski, ku temu, kto przewodzi potężnemu obozowi pokoju, socjalizmu i demokracji — ku Wielkiemu Stalinowi. 

Bolesław Bierut

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej

Jak rozmawiać z drobnomieszczaństwem i burżuazją

Jak rozpocząć pracę

▬ Określcie prace do wykonania. Ustalcie hierarchię prac zgodnie z ich wagą.

▬ Znajdźcie przeszkody w myśleniu podczas owej pracy i zapewnijcie ideologiczne wytłumaczenie dla dokładnego wyjaśnienia.

Na przykład, przed działalnością wojskową, partyzant/odpowiedzialny przez strach, może popaść w myślenie, które może zamienić się w przekonanie o uzależnieniu od pomocy zewnętrznej, braku doświadczenia lub braku rozmaitych rzeczy.

Zapewnijcie ideologiczne wytłumaczenie, by rozwiać takie myśli. Pochodzą one od indywidualnych potrzeb, jednostronności etc.

▬ Nauczcie się sztuki dochodzenia, jednostronności w planach, subiektywności i sztuczności. Nadajcie wysokie znaczenie tej ideologicznej pracy, jako iż idea jest tym, co kontroluje działanie.

▬ Nadajcie wysokie znaczenie pracy ideologicznej, by później osiągąć drugorzędne prace jedna po drugiej.

Jak rozmawiać z drobnomieszczaństwem, burżuazją i innymi

○ Należycie znajcie przejawy drobnomieszczaństwa i burżuazji; formy ich walki oraz poważnie zachowujcie ostrożność, aby żadne z nich nie przeszkadzały w toku dyskusji.

○ Opanujcie sztukę dialektycznej dyskusji

○ Bądźcie dobrymi słuchaczami, zacznijcie od punktów zainteresowania rozmówców, by później kontynuować. Nie rozpoczynajcie od dzielących was różnic. 

○ Znajdźcie punkty zgody, nadmieńcie je i doceńcie to wyrażając równocześnie z tym zgodę. Użyjcie ich.

○ Doceńcie ich pozytywne aspekty

○ Przyłóżcie do nich wagę i okażcie zapał i serdeczność w ich kierunku.

○ Znajdźcie punkty niezgody

○ Wyklarujcie nieporozumienia, które wynikły przez styl wypowiedzi. Jeśli nie posiadacie poprawnych informacji na jakikolwiek temat, nie wyrażajcie o nim swoich opinii.

○ Powoli z biegiem czasu, wyjaśnijcie podstawowe nieporozumienia jedno po drugim. Nie dyskutujcie/ sprzeczajcie się na ich temat.

○ Sprawcie, aby zgadzali się przynajmniej do stopnia utrzymania kontaktu.

Dodatkowe punkty w dyskusji

1) Bądźcie elastyczni w dyskusji

2) Miejcie dobrą znajomość linii partii

3) Wiedza wszechstronna poza naukami marksistowskimi

4) Opanujcie umiejętność prowadzenia dyskusji dyplomatycznej 

5) Opanujcie ton swojego głosu

6) Opanujcie umiejętność rozmowy w języku angielskim

7) Zadbajcie o schludny wygląd zewnętrzny i utrzymanie dobrego zdrowia

8) Zachowujcie się uprzejme zachowanie i okazujcie szacunek

9) Zapoznajcie się z pozycjami i pracami rozmówców

10) Nie okazujcie swoich własnych poglądów niezwiązanych z poglądami partii

11) Ustalcie punkty i ich kolejność wcześniej dla wzmocnionej i ujednoliconej dyskusji

Jak rozmawiać w sposób demokratyczny

1) Nie przerywajcie wypowiedzi innych, zabierzcie głos, tylko gdy mówiący skończy swą wypowiedź.

2) Jeśli macie jakiekolwiek pytania, zanotujcie je i zadajcie jedno po drugim, gdy mówiący skończy swoją wypowiedź.

3) Jeśli czegokolwiek nie rozumiecie, zapiszcie swoje wątpliwości i nadmieńcie je gdy osoba mówiąca skończy.

4) Jeśli uważacie, że osoba mówiąca nie wyczerpała tematu lub macie jakiekolwiek zastrzeżenia do wypowiedzi, uprzejmie nadmieńcie o brakujących aspektach lub wyraźcie swoją opinię.

5) Pamiętajcie, aby nie wyrażać egotyzmu.

6) Uważnie wysłuchajcie wszystkich przemówień.

7) Jeśli uważacie, że osoba mówiąca nie ma racji, nie mówcie im tego dosłownie. Sprawcie, aby powoli zrozumieli i byli przekonani o swoim błędzie.

8) Nie wchodźcie w dyskusję z niewiadomego pochodzenia wiedzą, a zadawajcie pytania, by zrozumieć przejrzyście lub dowiedzieć się gdzie można znaleźć źródła, by zrozumieć.